Na de dood van haar vader probeert Eefje de grip op haar leven terug te krijgen: ze studeert filosofie in Groningen en krijgt verkering met Sjoerd. Zodra hij aangeeft wat afstand te willen, blijkt haar zorgvuldig geconstrueerde leven een hellend vlak. Eefje probeert Sjoerd angstvallig bij zich te houden. Daartoe grijpt ze alles aan: de theorie die ze op haar studie leert over logica en argumentatie en het lesboek van de hondenschool waarin staat hoe je een hond kunt conditioneren. Als je een hond gedrag kunt aanleren door hem te belonen met een brokje, waarom kan ze Sjoerds gedrag dan niet controleren door hem te belonen met haar lichaam?
Als, dan is een ontroerende en tragikomische debuutroman waarin de grenzen van de maakbaarheid worden onderzocht.
NRC:
Janneke de Bijl (1982), filosofe en cabaretier, schrijft vanuit het perspectief van ene Eefje, student filosofie te Groningen, over een zoektocht naar houvast, die uitmondt in een vrije val. Als, dan is knap van opbouw, omdat je aanvankelijk denkt met gewoon weer een grappige neuroot van doen te hebben. De roman barst van de geestige observaties en interpretaties, die aanvankelijk het zicht ontnemen op de ernst van de situatie. Maar de opbouw is, zoals beloofd in de ondertitel van de roman, logisch. Doortimmerd. Van het een komt het ander: wat gek en om te lachen leek, mondt uit in benauwende waanzin.
https://www.singeluitgeverijen.nl/nijgh-van-ditmar/boek/als-dan/